Grudzień 2022
Czy wiesz, że...

 ... najbardziej charakterystyczna dzisiaj ulica w Żyrardowie: ul. 1 Maja nosiła kiedyś zupełnie inną nazwę?
Do 1924 roku znana była pod nazwą ul.Wiskickiej.

Listopad 2022
Czy wiesz, że...

 ...książka "Mój Żyrardów. Z dziejów polskiego miasta i życia pisarza" autorstwa Pawła Hulki-Laskowskiego została wydana po raz pierwszy w 1934 roku! W roku 2022, 88 lat później, otrzymaliśmy najświeżą wersję książki, która aktualnie jest dostępna do kupienia w naszym muzeum :)

 

Luty 2019
Zwyczaje w Środę Popielcową

Rozpoczął się Wielki Post, czas zadumy i umartwień, my jednak chcielibyśmy przytoczyć wspomnienie nietypowego „obchodzenia” Środy Popielcowej z czasów panowania króla Augusta III, które opisał ksiądz Jędrzej Kitowicz:

 

Grudzień 2018
Wigilijne odwiedziny z zaświatów

W dawnych czasach wierzono, że w Wigilię do domostw powracają dusze zmarłych by świętować z bliskimi. Dlatego tego dnia nie wolno było szyć, ciąć, ani używać ostrych narzędzi by nie skaleczyć duszy, która odwiedza dom. Nie wolno było spluwać na podłogę, wylewać pomyj by nie obrazić niewidzialnych gości. Trzeba było również być ostrożnym chcąc usiąść, należało najpierw dmuchnąć na krzesło i szeptem poprosić o ustąpienie miejsca. Dla odwiedzających zmarłych pozostawiano kawałki opłatków oraz resztki potraw, np. nieumyte łyżki oraz strząsano kilka kropel wódki  na podłogę (bardziej hojni pozostawiali na noc na parapecie okiennym całą szklankę wódki), by dusze nie były głodne i nie czuły się urażone brakiem gościnności. Często nawet bezpośrednio zapraszano przodków, wołając np.: „pójdźże dziadku do obiadku”. Zabiegi o przychylność zmarłych były istotne, bowiem nie zawsze obcowanie z nimi było bezpieczne. Natomiast wigilijne rytuały miały zapewnić brak ich odwiedzin, aż do następnej Wigilii.

Lipiec 2017
Żyrardów 100 lat temu…

Jak wyglądała fabryka , miasto i jak żyło się jego mieszkańcom w roku otrzymania praw miejskich opowiada wystawa „Zniszczenia i odbudowa . Zakłady Żyrardowskie 1915-1923” w naszym muzeum. Kanwą tej wystawy jest unikatowy eksponat ze zbiorów muzeum a mianowicie Album fotografii zniszczeń zakładów w czasie I wojny światowej. Zawiera on 111 zdjęć wykonanych w 1915 roku , przedstawiających stan poszczególnych budynków i wydziałów fabryki po ich wysadzeniu w powietrze przez wycofujące się wojska rosyjskie w nocy z 16 na 17 lipca 1915roku.

 

Widoki są porażające...Najważniejsze obiekty zostały praktycznie zrównane z ziemią lub zniszczone do stopnia niemożności ich dalszego funkcjonowania. W zgliszcza i stosy gruzu zamieniły się budynki centrali, tkalni, starej i nowej przędzalni, bielnik. W drugiej połowie 1915 roku Żyrardów dostał się pod okupację niemiecką. I to właśnie na mocy rozporządzenia władz niemieckich dotychczasowa gmina otrzymała prawa miejskie w 1916 roku. W obszar miasta Żyrardowa weszła osada fabryczna oraz Ruda Guzowska, Podlas, Teklinów. Pod koniec 1916 roku udało się uruchomić roszarnię i inne części zakładów, w których zatrudniono około 500 osób, przeważnie kobiet. Po odzyskaniu niepodległości fabryka i miasto w bardzo szybkim tempie budziło się do nowego życia...

 

Marzec 2017
Skąd nazwa wina „bycza krew” / egri bikaver /?

Węgry to 22 regiony winiarskie i sięgające 2 tysięcy lat tradycje uprawy i produkcji wina. Powiedzenia „ nie ma wina nad węgrzyna” , „ wino królów, król win „ - w odniesieniu do tokaju, „ wino nocy poślubnej”- to wina ze zbocza wulkanu Somlo, „ diabeł zamknięty w butelce”- to z kolei ogniste czerwone wino ze zbocza masywu Villany.
Jeśli chodzi o słynne na cały świat wino z Egeru to... wedle legendy nazwę nadali mu przesądni Turcy, którzy podczas oblężenia miasta w 1552 roku zauważyli nagły przypływ sił u garstki węgierskich obrońców. Łącząc ten fakt z tajemniczymi czerwonymi plamami na ubraniu przeciwników uznali, że poją się oni byczą krwią i ogarnięci paniką uciekli. Nie przewidzieli, że wojownicy często odwiedzali piwnice z winem...
Najlepszy tokaj - aszu- powstaje natomiast dzięki przemrożeniu winnych gron, które padają ofiarą rzadkiego gatunku pleśni. Inna znów pleśń pokrywając pajęczą nicią tutejsze piwnice, dodaje dodatkowej głębi bukietowi tokajskich win. Tokaj doceniło UNESCO, w kolejce na listę światowego dziedzictwa czeka natomiast „bycza krew”.

Grudzień 2016
Wigilijny jadłospis ...dawniej

Jadłospis bywał bardzo zróżnicowany, zależał od stanu, stopnia zamożności, tradycji regionalnych i rodzinnych. Zawsze był postny , bez mięsa , tłuszczów zwierzęcych, a nawet bez nabiału i słodyczy. Tak wigilię szlachecką w XIX wieku opisuje J.U.Niemcewicz:

Lipiec 2016
170 rocznica kolei Warszawsko - Wiedeńskiej.

14 czerwca minęło 170 lat od oddania do użytku pierwszej linii kolejowej na ziemiach ówczesnego Królestwa Polskiego. Linia, która była nazywana Koleją Warszawsko-Wiedeńską łączyła Warszawę z granicą zaboru austriackiego (Galicją). Pierwszy odcinek wybudowano w 1845 roku, a w 1912 została upaństwowiona przez władze rosyjskie. Żyrardów (wcześniej Ruda Guzowska) otrzymał połączenie kolejowe z Warszawą 9 września 1845 roku, był to krok milowy w rozwoju Fabryki Wyrobów Lnianych i stanowił przełomowe wydarzenie w dobie rewolucji przemysłowej na ziemiach polskich.

Grudzień 2015
Wigilijny Opłatek

W całej Polsce wieczerza wigilijna rozpoczyna się pięknym rytuałem łamania opłatka. To osobliwy, delikatny jak mgła chleb /zwany nebula - mgiełka/ pieczony z mąki pszennej i wody w formie żelaznej, zwanej szczypcami. To charakterystyczny dla naszej tradycji świątecznej i wyłącznie polski obyczaj.

Kwiecień 2014
Co i dlaczego powinno się znaleźć w ”święconym” na Wielkanoc...

W koszyczku wielkanocnym tzw.”święconym” nie może nigdy zabraknąć jajek – symbolu życia, płodności, miłości i siły. Pisanki, kraszanki, jajka oklejane miniaturowymi wycinankami są najważniejszą ozdobą i najistotniejszym atrybutem Świąt Wielkiej Nocy.

Musiał się również znaleźć baranek zwany „anguskiem”- symbolizujący Chrystusa Zmartwychwstałego. Najdawniejsze baranki wyrabiano z masła, pieczono ze słodkiego ciasta w specjalnych żeliwnych formach. Z czasem zaczęto robić je w cukierniach z masy cukrowej z czerwoną chorągiewką, gipsu, gliny czy drewna.

Lniany ZaułekUrząd MiastaBibliotekaCentrum KulturyOŻyrardówOŻyrardówŻyrpointŻyrpointGłosGłosŻycie Tydzień Żyrardowa