14 czerwca minęło 170 lat od oddania do użytku pierwszej linii kolejowej na ziemiach ówczesnego Królestwa Polskiego. Linia, która była nazywana Koleją Warszawsko-Wiedeńską łączyła Warszawę z granicą zaboru austriackiego (Galicją). Pierwszy odcinek wybudowano w 1845 roku, a w 1912 została upaństwowiona przez władze rosyjskie. Żyrardów (wcześniej Ruda Guzowska) otrzymał połączenie kolejowe z Warszawą 9 września 1845 roku, był to krok milowy w rozwoju Fabryki Wyrobów Lnianych i stanowił przełomowe wydarzenie w dobie rewolucji przemysłowej na ziemiach polskich.

W całej Polsce wieczerza wigilijna rozpoczyna się pięknym rytuałem łamania opłatka. To osobliwy, delikatny jak mgła chleb /zwany nebula - mgiełka/ pieczony z mąki pszennej i wody w formie żelaznej, zwanej szczypcami. To charakterystyczny dla naszej tradycji świątecznej i wyłącznie polski obyczaj.

W koszyczku wielkanocnym tzw.”święconym” nie może nigdy zabraknąć jajek – symbolu życia, płodności, miłości i siły. Pisanki, kraszanki, jajka oklejane miniaturowymi wycinankami są najważniejszą ozdobą i najistotniejszym atrybutem Świąt Wielkiej Nocy.

Musiał się również znaleźć baranek zwany „anguskiem”- symbolizujący Chrystusa Zmartwychwstałego. Najdawniejsze baranki wyrabiano z masła, pieczono ze słodkiego ciasta w specjalnych żeliwnych formach. Z czasem zaczęto robić je w cukierniach z masy cukrowej z czerwoną chorągiewką, gipsu, gliny czy drewna.

Nieodzownym atrybutem świąt Bożego Narodzenia i wystroju świątecznego wnętrza była umieszczana w dzień wigilii zielona gałąź. Był to symbol życia, zdrowia, radości, sił witalnych, pomyślności i urodzaju. W krajach śródziemnomorskich była to gałąź laurowa lub oliwna , w Europie środkowej i północnej , w tym w Polsce, drzew iglastych : sosny, świerku, jodły i bukiety jemioły. Ozdabiano nimi płoty, furtki domów, we wnętrzu, ramy obrazów, ściany. Ciekawy zwyczaj występował w Polsce południowej i południowo-zachodniej umieszczania u pułapu, nad stołem wigilijnym , rozwidlonego wierzchołka świerku lub zielonych gałęzi. Przyozdabiano je jabłkami, orzechami, ciasteczkami, krążkami z opłatka, zabawkami z papieru i słomy, łańcuchami. Nazywano taki przystrój „podłaźnik” lub”podłaźniczka”.

Wywiad na terenie okupowanego Żyrardowa zajmował się przede wszystkim rozpoznaniem ruchu kolejowego na trasie Warszawa-Koluszki (była to istotna linia jeśli chodzi o kwestię transportu na front wschodni). Sam Żyrardów był ośrodkiem szpitalnym. W szkołach i domach fabrycznych, które ograniczone ulicami: 1-go Maja, Bielnikową, Parkową i Limanowskiego zostały przekształcone na szpitale, natomiast w Domu Ludowym umieszczono punkt rejestrowania rannych. Aby lepiej kontrolować poczynania Niemców na terenie miasta, wywiad podzielił je na rejony, obserwowane przez dwóch wywiadowców (w meldunkach oprócz informacji wojskowych, należało umieszczać informacje o kolaborantach, volksdeutschach oraz o kobietach, które utrzymywały stosunki z Niemcami).

na zdjęciu:
Kowalczyk Józef "Cietrzew"
Waligóra Leon "Leon"

Już od początku istnienia osady fabrycznej standard budownictwa mieszkaniowego był stosunkowo dobry. W tam okresie domy były budowane na ogół z cegły i kryto je dachówką karpiówką, a niekiedy gontem. Budynki mieszkalne były zarówno parterowe, jak i jednopiętrowe z poddaszem użytkowym. W takich domach, mogło mieszkać aż 12 rodzin robotniczych bądź rzemieślniczych, natomiast domy tkaczy były zajmowane przez 2-3 rodziny.

Towarzystwo Akcyjne Zakładów Żyrardowskich posiadało swoje sklepy nie tylko w Warszawie, Żyrardowie, Łodzi i Lublinie. Sklepy te znajdowały się także poza granicami Polski, w takich miastach jak Moskwa, w której zatrudnionych było aż 74 pracowników, innym miastem był Charków pracowało tam 20 sprzedawców natomiast w Kijowie pracowało 17 osób.

Słoneczna czerwcowa pogoda sprzyja organizowaniu wycieczek krajoznawczych, a w powiecie żyrardowskim jest wiele interesujących miejsc, które warto zobaczyć. Dobrym pomysłem na weekend może być wyjazd do pobliskich Wiskitek.
Prawdopodobnie osada zawdzięcza swoje istnienie tchórzliwemu Konradowi Mazowieckiemu, który nie był w stanie stawić czoła najazdowi pruskiemu. Opuściwszy w popłochu Płock zdecydował ukryć się ze swoją świtą w Puszczy Jaktorowskiej. Gród, który dał im schronienie postanowiono nazwać Wiskitkami, co miało oznaczać w języku starosłowiańskim "wyiskane".

 

Żyrardów w latach swojej świetności brał udział w konkursach, pokazach swoich wyrobów, za które zdobywał liczne nagrody, to sprawiło, że o Żyrardowie usłyszał cały świat. Zakłady w Żyrardowie otrzymywały nagrody w międzynarodowych wystawach.

Minęło już 31 lat, od kiedy w żyrardowskiej Resursie powstał klub pod nazwą „Penelopa”, zrzeszający wszystkich miłośników tkactwa artystycznego. Klub spotykał się w Resursie raz w miesiącu. Wtedy to członkowie byli zobligowani do prezentowania swoich dzieł. Ponadto w dobrym tonie było ciągłe dokształcanie się w zakresie tkactwa artystycznego. W Resursie na spragnionych wiedzy czekał warsztat tkacki oraz kołowrotek.