Większość Żydów polskich mieszkała w małych i średnich miastach. Dzielnice żydowskie oraz obiekty służące życiu religijnemu wyznawców mozaizmu (synagogi, bejt ha-midrasze, mykwy, cmentarze itp.) stanowiły do lat II wojny światowej ważny składnik krajobrazu kulturowego polskich miast.  Ich lokalizacja, często sięgająca swą genezą okresu staropolskiego a nawet średniowiecza, odzwierciedlała sytuację prawną ludności żydowskiej oraz stosunki żydowsko-chrześcijańskie w miastach. Od równouprawnienia w latach 60. XIX w. Żydzi mogli swobodnie wybierać miejsce zamieszkania. Jednakże wielu pozostało tam, gdzie mieszkali ich przodkowie i kontynuowało tradycyjny tryb życia. W licznych małych miastach Żydzi stanowili większość mieszkańców. Sztetł, czyli żydowskie miasteczko, stało się w końcu XIX w. ważnym tematem w literaturze żydowskiej, a także przedmiotem zainteresowania wielu malarzy.

dr Paweł Fijałkowski