Od 17 czerwca 2022 r., w Muzeum Mazowsza Zachodniego w Żyrardowie można zwiedzać wystawę „Dittrichowie – rodzina wielkich fabrykantów”, która opowiada o losach jednej z najważniejszych rodziny w dotychczasowej historii Żyrardowa. Członkowie rodziny Dittrichów, Karol August Dittrich i Karola Dittrich, przez blisko pół wieku odpowiedzialni byli za rozwój fabryki wyrobów lnianych i osady fabrycznej Żyrardów. Był to czas ogromnego rozwoju i prosperity. Z małej fabryki wyrobów lnianych, która miała długi w Banku Polskim, stworzyli ogromny kompleks fabryczny zatrudniający blisko 9 tys. robotników. W okresie zarządzania Żyrardowem przez Dittrichów powstało jedno z pierwszych osiedli patronackich w historii – żyrardowski Nowy Świat, wybudowano Resursę, trzy kościoły, dwie szkoły, pierwsze i największe przyfabryczne przedszkole w Królestwie Polskim, nowoczesny szpital, dom starców, trzy parki, łaźnię oraz bibliotekę. Do końca XIX w. zbudowano w Żyrardowie ponad sto budynków mieszkalnych, gdy przez kolejnych 15 lat (za czasów dwóch następnych prezesów Towarzystwa Akcyjnego Zakładów Żyrardowskich) zaledwie siedem. Dzięki doświadczeniu i dobremu planowaniu oraz specjalistycznej wiedzy Dittrichów jeśli chodzi o przemysł włókienniczy, żyrardowska fabryka osiągnęła szczyt swoich możliwości, tworząc miejsca pracy dla 9 tysięcy osób, zdobywając kolejne nagrody i wyróżnienia w konkursach międzynarodowych, m. in. tytuł Grand Prix na Wystawie Światowej w Paryżu w 1900r., oraz uznanie wśród rzeszy swoich klientów, jak Cara Rosji, który dał tytuł „Jedynych dostarczycieli dóbr na dwór carski” właścicielom fabryki. Karol August Dittrich i jego syn Karol, stworzyli największą fabrykę w Królestwie Polskim i fundament, na którym rozwinął się współczesny Żyrardów, miasto z czerwonej cegły.

Wystawa opowiada nie tylko o wkładzie Dittrichów w historię, tradycję i kulturę przemysłowego miasta Żyrardów, ale również pokazuje drogę rodziny do zostania jedną z najbogatszych w Europie. Na ekspozycji przedstawione są sylwetki dwóch członków rodziny Dittrichów, którzy byli właścicielami Fabryki Wyrobów Lnianych w Żyrardowie, Karola Augusta Dittricha i jego syna Karola Dittricha. Ukazana są ich rodzinne strony, miasto Krasna Lipa w Czechach, i pierwsze kroki w zdobywaniu doświadczenia w przemyśle włókienniczym.

Ekspozycja jest kulminacją kilkuletnich badań historycznych i archiwalnych, które przeprowadził Mateusz Waśkowski. W trakcie zbierania materiałów, aby w pełni oddać wkład rodziny Dittrichów w rozwój Żyrardowa i pokazać dotąd nieznane fakty z życia rodziny, odwiedzona została nie tylko ich miejscowość rodzinna, Krasna Lipa w Czechach, ale też liczne archiwa i biblioteki. Dzięki poświęconemu czasowi i zebranym nowym, dotąd nieznanym faktom i dokumentom, wystawa „Dittrichowie - rodzina wielkich fabrykantów” jest pierwszą ekspozycją, która praktycznie w pełni pokazuje sylwetki członków rodzinny i ich wkład w rozwój przemysłu polskiego. Zgromadzonej wiedzy przedstawionej na planszach towarzyszą liczny materiał ikonograficzny i eksponaty, z których część do tej pory nie była jeszcze eksponowana.

Wystawa powstała pod honorowym patronatem Starosty Powiatu Żyrardowskiego Krzysztofa Dziwisza. Kuratorem wystawy jest Mateusz Waśkowski – historyk, który od lat bada historię rodziny Dittrichów. Wystawa powstała również dzięki szeroko zakrojonej współpracy z Barbarą Vetrovską z czeskiej fundacji non-profit Omnium, z Archiwum Państwowym w Warszawie oddział w Grodzisku Mazowieckim, z żyrardowską parafią Karola Boromeusza, a także z prywatnymi kolekcjonerami, historykami i pasjonatami historii.

Wystawa przygotowana została na 5 salach wystawowych, które Muzeum ma do dyspozycji. Składa się na nią 44 plansze z tekstami i ikonografią, 5 plansz z wizerunkami rodziny Dittrichów3 duże siatki mesh, blisko 200 eksponatów ze zbiorów Muzeum i prywatnych kolekcji. Pierwsza sala poświęcona została przedstawieniu zwiedzającym genezy powstania Fabryki Wyrobów Lnianych i osady fabrycznej Żyrardów. Zwiedzający mogą również dowiedzieć się o losach rodziny Dittrichów przed zakupem fabryki w Żyrardowie i odkryć ich rodzinne miasto Krasna Lipa (Shonlinden). Plansze informacyjne uzupełnione są eksponatami związanymi z przemysłem lniarskim, m. in. materiały lniane, kołowrotki, przędza lniana itp. Duża siatka mesh ukazuje wnętrze firmy Hielle i Dittrich. Druga sala ekspozycyjna przedstawia zakup Fabryki Wyrobów Lnianych przez Karola Augusta Dittricha i jego wspólnika Karola Teodora Hielle oraz ich działania wpływające na rozwój i rozkwit Żyrardowa, m.in. ogromne inwestycje w fabrykę i osadę farbyczną. Ozdobą dużej sali są portrety przemysłowców oraz oryginalne meble, m. in. biurko stanowiące dawny wystrój budynku, w którym ma siedzibę Muzeum, dawnej willi reprezentacyjnej Karola Dittricha. Duża siatka mesh ukazuje willę rodziny Dittrichów w Krasnej Lipie. Trzecia sala wystawowa skupia swoją narrację na dalszych losach fabryki wyrobów lnianych i osady fabrycznej Żyrardów pod władzą rodziny Dittrichów, a dokładniej Karola Dittricha, syna Karola Augusta. Na planszach informacyjnych Muzeum przedstawia inwestycje w osadę fabryczną, głównie jej część socjalną, budowa szkół, szpitala i kościołów. Przedstawione są dalsze losy członków rodziny Dittrichów. Na siatce mesh przedstawione jest wnętrze jednego ze sklepów Fabryki Wyrobów Lnianych Hielle i Dittricha. Wnętrze sali uzupełnia zabytkowy stół z krzesłami, który był elementem dawnego wystroju budynku. Na uwagę zasługuje przygotowany kącik, w którym można zobaczyć materioały lniane, w tym obrusy, serwety, serwetki, wyprodukowane w żyrardowskiej fabryce. Ostatnie sale powstały dzięki współpracy z czeską fundacją non-profit Omnium. Na planszach przedstawione i omówione są wnętrza kaplicy nagrobnej rodziny Dittrichów na cmentarzu w Krasnej Lipie.

Z uwagi na wysoki poziom merytoryczny i edukacyjny wystawy „Dittrichowie- rodzina wielkich fabrykantów”, wkład pracy, który włożyli pracownicy Muzeum w jej powstanie, oraz pozytywne recenzje jej odbiorców, Muzeum uważa, że wystaw powinna zostać doceniona.