Wystawa ”Od Rudy Guzowskiej do Żyrardowa” była najważniejszym wydarzeniem kulturalnym realizowanym w Muzeum w 2021 r., po blisko 1,5 rocznym remoncie siedziby Muzeum, w trakcie którego placówka była nieczynna, a swoją działalność wystawienniczą ograniczyła tylko do wystaw zewnętrznych. Tematem przewodnim wystawy była historia, dziedzictwo i tradycja lniarska miasta Żyrardowa. Miasta, które powstało na początku XIX w. jako osada fabryczna pobudowana dla potrzeb Fabryki Wyrobów Lnianych. Osada ta pod koniec XIX w. była stawiana za wzór dla innych tego typu rozwijających się ośrodków przemysłowych, była swego rodzaju idealnym ośrodkiem przemysłowym. Fabryka Wyrobów Lnianych w Żyrardowie stała się znana i doceniana na całym świecie za piękno i jakość wyrobów lnianych. Swoją pozycję ugruntowała licznymi nagrodami i wyróżnieniami za jakość i wzornictwo wyrobów, w tym najcenniejszy tytuł Grand Prix i złoty medal na Wystawie Światowej w Paryżu w 1900 r. Historia Żyrardowa jest nierozerwalnie powiązana z historią rozwoju przemysłu na ziemiach polskich w XIX w., a w szczególności przemysłu włókienniczego. 

Wystawa prezentowana była w siedzibie Muzeum od lutego do końca lipca 2021 r. Na jej potrzeby zaaranżowane zostały 4 pomieszczenia w siedzibie Muzeum. Pierwsza sala poświęcona została Rudzie Guzowskiej. Tereny, na których powstała Fabryka Wyrobów Lnianych, a później sam Żyrardów, były przez setki lat pokryte prastarą puszczą, wówczas nazywaną Wiskicką. Pod koniec XV wieku powstały pierwsze wzmianki o Rudzie, zwanej Wiskicką lub Kozłowicką, a później określanej mianem Guzowskiej. Na początku XVI wieku była ona dobrze zorganizowanym przedsiębiorstwem kierowanym przez rudnika. Na początku XIX w. na ziemiach Rudy Guzowskiej powstanie Fabryka Wyrobów Lnianych, na potrzeby której zbudowana zostanie osada fabryczna zwana Żyrardowem. Obecnie Ruda Guzowska stanowi integralną część miasta.

W tej części wystawy poza historią Rudy Guzowskiej prezentowane są rzeźby i obrazy pochodzące z Pałacu w Guzowie, którego właścicielami, jak i ziem Guzowskich, była rodzina Sobańskich.

W kolejnej sali Muzeum zaprezentowało odbiorcom wystawy historię powstania Fabryki Wyrobów Lnianych i osady fabrycznej Żyrardów. Na planszach przedstawiona została postać Filipa de Girarda. Ten konstruktor i wynalazca z Francji karierę rozpoczął od skonstruowania kondensatora elektrycznego, a następnie turbiny poruszanej siłą fal morskich, a dla przemysłu włókienniczego skonstruował maszynę do mechanicznego przędzenia lnu. We Francji Filip de Girard nie doczekał się uznania, największe sukcesy odniósł na ziemiach polskich, gdzie wszedł w stopniu mechanika naczelnego wydziału górnictwa do służby rządowej Królestwa Polskiego. Został również pierwszym dyrektorem do spraw technicznych w nowo powstającej Fabryce Wyrobów Lnianych na ziemiach Rudy Guzowskiej. To od jego nazwiska pochodzi nazwa osady fabrycznej, a dzisiejszego miasta Żyrardów.

Poza przedstawieniem sylwetki Filipa de Girarda sala ta poświęcona jest powstaniu Fabryki Wyrobów Lnianych na ziemiach Rudy Guzowskiej. Plansze przedstawiają genezę powstania fabryki od założenia spółki „Karol Scholtz i spółka”w 1829 r, po oficjalny rozruch produkcji w 1833 r. oraz rozbudowę osady w kolejnych latach.

W sali tej prezentowane są liczne eksponaty związane z Filipen De Girardem, m. in. modele jego wynalazków, czy listy. Uwagę zwracają również akt założycielski spółki akcyjnej „Karol Sholtz i spółka”. Duża część eksponatów poświęcona jest również przemysłowi lniarskiemu. Muzeum zaprezentowało narzędzia wykorzystywane do tradycyjnej obróbki lnu w procesie przekształcania go w materiał m. in. kołowrotki, międlice i warsztat tkacki.

Trzecia sala poświęcona wystawie „Od Rudy Guzowskiej do Żyrardowa” kontynuuje narrację z wcześniejszej sali, pokazując zwiedzającym dalsze losy Fabryki Wyrobów Lnianych i osady fabrycznej Żyrardów. Z powodu oskarżeń o malwersacje finansowe w Banku Polskim Henryk Łubieński został aresztowany, a w 1842 roku administracja Banku Polskiego przejęła zarząd nad Fabryką Wyrobów Lnianych w koloni Żyrardów, aby w 1847 r. stać się jej jedynym właścicielem. Przedstawianie historii Żyrardowa na wystawie Muzeum zakończyło opisując sprzedaż Fabryki i osady fabrycznej Żyrardów dwóm przedsiębiorcom z Czech, Karolowi Teodorowi Hielle i Karolowi Augustowi Dittrichowi. Do finalizacji sprzedaży doszło w 1857 r. Od tego momentu zaczyna się okres wielkiego rozwoju fabryki i rozbudowy osady, ale to historia na kolejną wystawę.

W tej części wystawy Muzeum zaprezentowało eksponaty związane z Fabryką Wyrobów Lnianych, m.in. bieliznę stołową, czyli obrusy, serwetki i ręczniki, produkowane w zakładach żyrardowskich. Interesującym eksponatem są również meble, dawne wyposażenie reprezentacyjnej willi Karola Dittricha jr., obecnie siedziba Muzeum.

Ostatnia, czwarta sala, w całości zaaranżowana została na biuro dyrektora fabryki. Głównymi elementami wystroju są meble, biurko i przeszklona komoda z początku XX w. Na ścianach Muzeum powiesiło obrazy właścicieli fabryki i osady, Karola Teodora Hielle i Karola Augusta Dittricha, oraz jedną z panoram Żyrardowa, na której właściciele fabryki chwalili się zdobytymi medalami i wyróżnieniami. W dużej witrynie Muzeum umieściło albumy i ulotki z przełomu XIX i XX w, które promowały fabrykę na całym świecie.

Wystawie towarzyszył program edukacyjny. W trakcie przygotowanych lekcji uczniowie nie tylko odkrywali historię i tradycję Żyrardowa, ale również poznawali len, jako cenną dla człowieka roślinę, często nazywana złotem Polski, której właściwości lecznicze wykorzystywane są do dzisiaj. Dodatkowo uczniowie odkrywali tajniki przemysłu lniarskiego. Dowiadywali się jak z niepozornej rośliny, na wsi, a później w manufakturach i fabrykach, tworzono „złoto” z bajki Marii Konopnickiej „Jak to ze lnem było”.

W ciągu trwania wystawy odwiedziło ją blisko 5000 zwiedzających i zorganizowano ponad 80 lekcji muzealnych związanych z wystawą „Od Rudy Guzowskiej do Żyrardowa”. Z uwagi na duże zainteresowanie wystawą, również wśród turystów spoza Mazowsza, Muzeum w 2022 r., postanowiło powrócić na krótki czas do jej prezentowania również w 2022 r.