Klub Kręglarski "Kamm"

Klub Kręglarski „Kamm” powstał w 1885 r., był to jeden z pierwszych tego typu klubów sportowych na ziemiach polskich. Klub z początku liczył 15-osób, a jego członkami byli głównie kierownicy i urzędnicy Fabryki Wyrobów Lnianych w Żyrardowie. Prezesem nowo powstałego klubu został R. Reichelt, ówczesny dyrektor pończoszarni. Budynek kręgielni był chętnie odwiedzany przez mężczyzn żądnych nie tylko wrażeń sportowych, ale również mających żyłkę do hazardu. Z daleka na ulicy Wiskickiej słychać było szmer toczących się kul i rumor zbijanych kręgli kończący się radością rzucającego. Ciekawie kulturę gry w kręgle w Żyrardowie opisuje w jednym ze swoich historycznych felietonów Maciej Twardowski.
„Długi, parterowy budynek, adaptowano później na dom mieszkalny, niegdyś rozbrzmiewał turkotem toczących się kul i podnieconymi głosami mężczyzn, którzy rozebrani do kamizelek rozgrywali partię za partią. Najczęściej grano na pieniądze i to o bardzo wysokie stawki. Celowali w tym członkowie Klubu Kręglarzy „Kamm”, który zrzeszał najbardziej wytrawnych i zamożnych graczy. Niejedna pensja dyrektorska zmieniła tu właściciela przez jeden wieczór.” M. Twardowski.

Żyrardowskie Towarzystwo Cyklistów

Żyrardowskie Towarzystwo Cyklistów zostało założone w 1923 r. przez Leona Wiśniewskiego, Wacława Michalaka, Stefana Kierlańskiego, Romana Paprzyckiego i Władysława Borunia. Głównym celem organizacji stało się uprawianie i propagowanie sportu kolarskiego, jak również motorowego, w celu poprawy rozwoju fizycznego i sportowego swoich członków. W tym celu organizowano wycieczki turystyczne, zawody kolarskie i motorowe, ale również imprezy sportowe w różnych dyscyplinach sportowych. ŻTC nie ograniczało się wyłącznie do działań w sferze wychowania fizycznego, ale wspierało również rozwój intelektualny i kulturalny. Prowadzona była czytelnia i biblioteka, zaopatrzona w najnowsze wydawnictwa i czasopisma sportowe. Urządzano liczne odczyty i spotkania z ciekawymi ludźmi na temat sportu i kultury fizycznej. Siedziba Towarzystwa tętniła życiem dzięki spotkaniom, zabawom, przedstawieniom i koncertom.

Żyrardowskie Towarzystwo Cyklistów nie było masową organizacją sportową o czym świadczy nie wielka liczba członków na przestrzeni kilkunastu lat. W 1924 r. należało do niej 52 członków, w 1927 było ich 69, rok później liczba ta spadła do 65, aby w 1935 spaść do 58 członków.

Tor kolarski, na którym ćwiczyli członkowie ŻTC został oddany do użytku w lipcu 1926 r. Zbudowany został na placu przy ul. Sokulskiej, naprzeciwko ul. Farbiarskiej. Teren ten Towarzystwo Zakładów Żyrardowskich oddało na potrzeby ćwiczeń członków ŻTC. Tor powstał dzięki pracy fizycznej członków stowarzyszenia, jak również dzięki wsparciu jakiego udzielił Magistrat miasta Żyrardowa i prywatni przedsiębiorcy. Działalność Żyrardowskiego Towarzystwa Cyklistów opierała się głównie na turystyce rowerowej i sporcie kolarskim. Organizowano liczne zawody kolarskie; szosowe, torowe i przełajowe. Turystyka rowerowa pozwalała członkom na obcowanie z pięknem naszego kraju, z jego zabytkami i ciekawymi miejscami. Ułatwiała również nawiązywanie przyjaźni z innymi organizacjami kolarskimi w kraju.

Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół"

W Żyrardowie gniazdo „Sokoła” powstało 1921 r. Wchodziło w skład okręgu grodziskiego i dzielnicy mazowieckiej. Pierwszym prezesem został Władysław Brzeziński, lekarz weterynarii. Zajęcia gimnastyczne dla członków stowarzyszenia odbywały się w hali sportowej przy Szkole Powszechnej, a lekkoatletykę ćwiczono początkowo na boisku fabrycznym, a później na torze kolarskim. W ramach gniazda działały dwie drużyny gimnastyczne, męska i żeńska, oraz męska drużyna lekkoatletyczna. Towarzystwo wraz z popularyzowaniem się kultury fizycznej i aktywnego spędzania wolnego czasu poszerzało swoje szeregi. W 1925 r. liczyło 69 członków, z czego 42 stanowili mężczyźni, a 27 kobiety.

W 1924 r. Żyrardów był gospodarzem I Zlotu Sokołów okręgu Grodziskiego. Gościły u nas gniazda ze Skierniewic, Łowicza, Rawy, Grodziska Mazowieckiego, Błonia i Góry Kalwarii. Impreza składała się z wielu ciekawych wydarzeń sportowych, m. in. oficjalnej defilady, pokazów gimnastycznych, gier sportowych i zawodów lekkoatletyczne. Żyrardów niesiony dopingiem własnej publiczności wygrał w punktacji ogólnej.

W TG „Sokół” dbano nie tylko o rozwój fizyczny młodzieży, ale też troszczono się o jej rozwój moralny i intelektualny. W siedzibie towarzystwa dzieci odrabiały lekcje pod czujnym okiem działaczy. Starano się również młodzieży organizować czas, grano więc w ping-ponga, szachy i zapraszano interesujące osobowości na wykłady. Wszystkie działania „Sokoła” były finansowane ze składek członkowskich i zbiórek w trakcie organizowanych imprez.

Klub Sportowy "Żyrardowianka"

W 1921 r. z inicjatywy uczniów gimnazjum i drużyny harcerskiej im. ks. Józefa Poniatowskiego powołano do życia drużynę piłkarską Koło Sportowe „Zieloni”, które swoją nazwę wzięło od lasu przy którym rozgrywano mecze. Inauguracyjny mecz Koła rozegrano między dwiema drużynami „Zielonych” 12 lipca 1921 r.

W 1922 r. „Zielonymi” zainteresował się ZTG „Sokół” proponując drużynie przystąpienie na prawach sekcji. Jednak ta propozycja spotkała się z odpowiedzią odmowną. W tym samym roku KS „Zieloni” zmienia nazwę na KS „Żyrardowianka”. Pierwszy oficjalny mecz w barwach miasta klub rozegrał 1 października 1922 r. z Grodziskiem Mazowieckim. Spotkanie zakończyło się wynikiem 3:0 dla naszej drużyny.

Podstawową dyscypliną sportową Klubu była oczywiście piłka nożna, ale z biegiem czasu otwierane były nowe sekcje. W 1925 r. utworzono sekcję lekkoatletyki, w 1929 r. dołączyła do niej siatkówka, a w 1932 r. powstała sekcja hokeja na lodzie. Uprawiano również siatkówkę, boks, tenis stołowy oraz pływanie.

Od samego początku istnienia, Klub poszukiwał wsparcia finansowego i podobnie jak inne organizacje żyrardowskie tego typu, miał problemy finansowe. Pogłębiły się one w czasach wielkiego głodu i bezrobocia, gdy właścicielem fabryki był francuski koncern Boussaca. Najbardziej na kondycji sportowej klubu odbiły się lata 30 i wielki exodus dobrych zawodników, którzy poszukując pracy i lepszego życia przenosili się do Chodakowa, czy też do Warszawy, reprezentując barwy tamtejszych klubów. Okres ten pogrzebał szanse drużyny na wiele sukcesów i awansu z klasy „B” do „A”.

Od początku powstania Klub nie skupiał się tylko i wyłącznie na sporcie czy kulturze fizycznej. Kwitła również działalność kulturalno-oświatowa. Członkowie organizacji własnymi siłami wystawiali przedstawienia teatralne, organizowali zabawy taneczne i odczyty.