1 września 1939 r. armia niemiecka przekroczyła zachodnie granice Polski wszczynając w ten sposób II Wojnę Światową. Walki w bezpośredniej bliskości Żyrardowa rozpoczęły się 12 września. Generał Leopold Cehak, dowódca 30. DP, nie był w stanie bronić całego miasta ze względów na szczupłość swoich oddziałów.

Po godzinie 7.00 niemiecka 19. DP, po przeprowadzeniu rozpoznania obrony polskich oddziałów, przystąpiła do natarcia.  Polacy zostali zaskoczeni silnym ogniem nieprzyjaciela. Po krótkim, lecz zażartym boju żołnierze gen. Cehaka ulegli przewadze nieprzyjaciela. Około godziny 8.30 żołnierze niemieccy opanowali cały Żyrardów i zaczęli oskrzydlać polskie oddziały w kierunku miejscowości Józefów – Sokule.

W bitwie o Żyrardów poległo około 110 żołnierzy i oficerów 30. DP, a wielu odniosło poważne rany. W czasie wal, zniszczonych i spalonych zostało wiele domów w Żyrardowie i okolicznych miejscowościach. Działania bojowe w dniu 12 września nie oszczędziły również ludności cywilnej. Było kilkunastu zabitych i kilkudziesięciu rannych.